Druga wojna światowa pozostaje obszarem pełnym białych plam. Także w zakresie relacji polsko-żydowskich. Wielu z badaczy, którzy chcieli kwestionować czarno-biały obraz, zgodnie z którym Polacy w olbrzymiej większości albo pomagali Żydom, albo przynajmniej gorąco im współczuli, popadło w drugą skrajność. Chcą mianowicie krzewić inny stereotyp, zgodnie z którym Polacy byli niewiele mniej, albo tak samo groźni, jak Niemcy.
Dyskusja historyczna, która odbywa się w granicach stereotypów, nie ma sensu. Dlatego ważny i ciekawy jest opublikowany przez Tomasza Sommera – przy współpracy z Ewą Stankiewicz i Markiem Chodakiewiczem – zbiór dokumentów poświęconych zbrodni w Jedwabnem i powojennym jej badaniom. Pokazuje, ile pytań pozostało bez odpowiedzi, ile zaś niewygodnych wniosków i dowodów po prostu przemilczano.
Każdy, kto chce zabierać głos, a już na pewno każdy, kto rości sobie prawo do ferowania opinii, co się wydarzyło w 1941 roku, powinien do tego opracowania zajrzeć. Ta praca nie zasługuje w każdym razie na przemilczenie.
Tomasz Sommer, Marek Jan Chodakiewicz, Ewa Stankiewicz: Jedwabne: historia prawdziwa. T. 1-2. Warszawa, 3S Media, 2021.
Najnowsze komentarze