Instytut Staszica, niezależny think-tank zajmujący się m.in. kwestiami społecznymi, opublikował na swojej stronie wywiad z Urszulą Jóźwiak, prezes Fundacji XBW. Zachęcamy do lektury!

Mija rok, odkąd żyjemy w cieniu pandemii. Jak bardzo ten czas zmienił działalność instytucji pozarządowych zajmujących się kulturą? Z powodu lockdownu nie można organizować wernisaży, spotkań, debat…

Co więcej, nie wszystko da się przenieść w przestrzeń wirtualną. A jeśli nawet – to przecież nie w stu procentach. Przed lockdownem Fundacja bardzo aktywnie organizowała w naszej warszawskiej Galerii Delfiny wieczory autorskie, debaty, wernisaże. Dyskusje były transmitowane on line już wcześniej, więc pożytki z internetu odkryliśmy jeszcze przed koronawirusowymi obostrzeniami… Natomiast tego rodzaju spotkania mają również część nieoficjalną, rozmowy w kuluarach, podczas których nieraz rodzą się pomysły na nowe i ciekawe projekty. Tego nie da się zastąpić transmisją. Niemniej w minionym roku w Galerii zorganizowano wiele ciekawych spotkań, transmitowanych online. Wspomnę o wieczorach autorskich Marka Kozubala i Marcina Falińskiego („Operacja Singe”), Marcina Brzezińskiego („Kaplica grobowa Sobańskich i Łubieńskich na cmentarzu w Wiskitach”) i Tomasza Wołka („Historia pewnej prowokacji”). Profesor Tadeusz Cegielski mówił z kolei o swoich powieściach kryminalnych i o współczesnej polskiej literaturze tego gatunku – a zna się na tym tak wyśmienicie, jak na historii. W czasie, kiedy to poluzowano obostrzenia, udało się nawet w Galerii Delfiny otworzyć wystawę „ONE” z pracami trzech artystek, Karoliny Dadury, Elżbiety Gibulskiej oraz Alicji Szkil. Zatem miniony rok nie był wcale rokiem mniej aktywnym dla naszego zespołu.

Na ile trwałe okaże się przeniesienie części aktywności do Internetu?

Internet nigdy nie zastąpi spotkań twarzą w twarz, chociaż dzisiaj trudno wyobrazić sobie poważne wydarzenie bez transmisji online. Faktycznie, ostatnio modne jest mówienie o „przenoszeniu do internetu” działalności na przykład firm. Jeśli ktoś wcześniej pracował w biurze, praktycznie nie wstając od komputera, z powodzeniem może to samo robić z domu. Dla pracodawcy to oszczędności. Natomiast w sferze kultury kluczowy jest bezpośredni kontakt czy to ze sztuką, czy to z twórcą, autorem. Sztukę teatralna można zobaczyć online, jednak uczestnictwo w spektaklu na żywo to zupełnie inne przeżycie. Tak, jak wywiad prasowy albo telewizyjny nie zastąpi możliwości rozmowy np. podczas wieczoru autorskiego. Niemniej internet jest najlepszym narzędziem, by wydarzenia śledziły tysiące osób – a także mogły interaktywnie w nich uczestniczyć, np. zadając pytania. Pamiętajmy, że internet to ważne medium, istotne narzędzie, ale nie jakaś równoległa, lepsza rzeczywistość.

Fundacja rozpoczyna nowy rok z nową inicjatywą…

Tak, z internetowym miesięcznym newsletterem „XBW”. To projekt, o którym w fundacyjnym gronie dyskutowaliśmy od wielu miesięcy. W lutym wyszedł pierwszy numer, kolejne będą wychodzić regularnie. To nie tylko kronika działalności Fundacji, ale również miejsce, gdzie będą publikowane teksty, analizy i wywiady, dotyczące sfery kultury, historii, edukacji i polityki historycznej. Nie zapominamy o jednym z ważniejszych obszarów działalności Fundacji im. XBW Ignacego Krasickiego – promocji społecznej odpowiedzialności biznesu. Kultura dzisiaj wyjątkowo potrzebuje sprawdzonych, dobrych partnerów ze świata biznesu. Takich, którzy na budowanie współpracy z instytucjami kultury patrzą długofalowo i są partnerami, przyjaciółmi, a nie tylko sponsorami. Będziemy takie podejście wspierać i promować. Zresztą uważam, że dla Polski znacznie lepszy byłby model amerykański, czyli wspierania kultury przez biznes przy odpowiednich zachętach podatkowych, niż tworzenie kolejnych narodowych funduszy, pozostających w rękach polityków. Politycy każdej opcji mają naturalną tendencję do wspierania zwłaszcza tych, którzy są im bliżsi ideologicznie. Natomiast kultura jest bogata swoją różnorodnością, a wartości poszczególnych inicjatyw nie można mierzyć poglądami twórców.

Do kogo skierowany jest e-Miesięcznik?

Do wszystkich, którym bliska jest kultura, którzy interesują się historią i są zdania, że o przyszłości Polski nie decydują wyłącznie wyniki gospodarcze. Do tych, którzy chociaż na chwilę chcą zapomnieć o polityce dzielącej ludzi. I naturalnie do tych, którzy cenią dobre pióra – bo w e-Miesięczniku ich nie zabraknie.

Czy e-Miesięcznik ma być narzędziem promocji Fundacji im. XBW Ignacego Krasickiego, czy bardziej ośrodkiem wymiany poglądów?

Wokół Fundacji udało się zgromadzić ciekawe środowisko – artystów, dziennikarzy i publicystów, pisarzy, filmowców. Miesięcznik da możliwość dyskusji, wymiany poglądów oraz promocji wartościowych inicjatyw. Będzie wizytówką Fundacji, oczywiście informując również o jej działaniach. I, jak sądzę, będzie dla ludzi zaangażowanych w działalność Fundacji źródłem inspiracji – przecież najlepsze pomysły rodzą się w dyskusji!

Rozmawiał Radosław Konieczny